Mahkamah Tinggi Brazil telah menjatuhkan hukuman penjara selama 17 tahun kepada seorang lelaki, Nelson Ribeiro Fonseca Junior, yang berumur 34 tahun kerana mencuri sebiji bola sepak dengan tandatangan Neymar dari bangunan Kongres semasa rusuhan pada Januari 2023. Kes ini mencuri perhatian ramai kerana bola tersebut bukan sekadar bola biasa tetapi merupakan hadiah istimewa daripada kelab bola sepak zaman kanak-kanak Neymar, Santos, yang dihadiahkan kepada Dewan Perwakilan pada tahun 2012.
Ribeiro bukan sahaja didapati bersalah kerana mencuri bola berkenaan, tetapi turut disabitkan atas kesalahan menggugat demokrasi secara ganas, menjadi anggota kumpulan jenayah bersenjata dan terlibat dalam cubaan rampasan kuasa. Semua ini berpunca daripada penglibatannya dalam serangan besar-besaran oleh penyokong bekas presiden, Jair Bolsonaro, yang tidak berpuas hati dengan kekalahan beliau kepada Presiden Luiz Inacio Lula da Silva.
Serangan pada 8 Januari 2023 itu menyaksikan ribuan penyokong Bolsonaro menyerbu bangunan Kongres, Mahkamah Tinggi dan istana presiden di ibu negara Brazil, Brasília. Mereka menuntut campur tangan pihak tentera untuk menjatuhkan Lula yang baru seminggu mengangkat sumpah sebagai presiden. Kejadian tersebut mencatat sejarah hitam dalam politik Brazil yang terkenal dengan sejarah politiknya yang bergolak.
Peguam pembela dalam hujahnya menegaskan bahawa Ribeiro hanya menjumpai bola itu secara kebetulan di lantai bangunan Kongres dalam keadaan huru-hara. Beliau didakwa mengambil bola tersebut untuk ‘menyelamatkan’ daripada rosak atau hilang dan kemudian menyerahkannya kepada pihak berkuasa kira-kira 20 hari selepas kejadian.
Namun, Hakim Alexandre de Moraes menolak pembelaan itu dan menegaskan bahawa Ribeiro sebenarnya terlibat secara langsung dalam serangan yang merosakkan simbol-simbol utama demokrasi negara. Moraes menggambarkan bola berkenaan sebagai harta awam milik semua rakyat Brazil dan simbol penting legasi bola sepak negara itu.
Lebih 500 orang lagi turut disabitkan bersalah atas pelbagai pertuduhan yang berkaitan dengan insiden yang sama. Bagi kebanyakan pemerhati politik, hukuman yang dijatuhkan ke atas Ribeiro menjadi contoh tegas bagaimana Brazil kini berusaha mempertahankan institusi demokrasinya daripada dirosakkan oleh tindakan radikal penyokong politik.
Neymar yang kini kembali beraksi bersama Santos turut menarik perhatian apabila nama beliau dikaitkan secara tidak langsung dalam kes rusuhan ini. Bola yang dicuri itu mengingatkan rakyat Brazil akan sumbangan Neymar kepada kelab lamanya dan juga kepada negara. Namun, bola itu juga kini menjadi simbol bagaimana harta awam boleh dijadikan alasan untuk tindakan ganas.
Bekas Presiden Jair Bolsonaro pula sedang berdepan tuduhan merancang rampasan kuasa bagi menggagalkan kemenangan Lula. Walaupun beliau berada di Amerika Syarikat ketika rusuhan berlaku, pendakwa mendakwa wujud plot tersusun namun gagal mendapat sokongan pihak tentera. Bolsonaro bagaimanapun menafikan sekeras-kerasnya tuduhan yang dilemparkan terhadapnya.
Hukuman penjara 17 tahun terhadap Ribeiro membuktikan pihak berkuasa Brazil tidak berkompromi dalam mempertahankan demokrasi negara. Kejadian ini turut memberi peringatan bahawa tindakan melampau untuk menjatuhkan kerajaan yang dipilih rakyat tidak akan terlepas daripada hukuman setimpal. Bola Neymar yang sepatutnya menjadi simbol kegemilangan sukan kini berubah menjadi bukti di mahkamah untuk menegakkan undang-undang.